hasat dönemi öncesinde 2024/2025 sezonu kabuklu fındık alım fiyatları;%50 sağlam iç fındık esasına göre levant kalite için 130TL/Kg-Giresun Kalite için 132 TL/Kg olarak…” belirlemesi demek üretici fındığını bu sezon tüccar tarafından iki rakamlı fiyattan satın alınacağının göstergesidir.
2023 yılında TMO tarafından piyasaya ürün verilene kadar fındık fiyatı 140TL/Kg’a satılıyordu. Üretim maliyetleri mi düştü! Bu fiyat aracılara ekmeğine yağ sürmüştür. Üretici çaresizlik ve belirsizlik içerisinde beklerken üretim maliyetinin 120 TL/Kg olduğu, maliyetin üzerine %30’luk yaşam payı ilave edilerek üreticiyi memnun edecek en az 170 TL taban fiyat açıklanması gerekirdi. Çünkü 2023 yılında TMO tarafından açıklanan Giresun kalite kilogram fiyatını 84TL-levant Kaliteyi ise 82.5 TL açıklandı fakat sonuçta 2024 yılında fındık fiyatı 140 TL çıktı. Özet olarak TMO 2023 fındık fiyatı belirleme de yapmış olduğu hatayı 2024 yılında yapmamalıydı.
Fındık üretim maliyetinin 120TL/ Kg olduğu bir dönemde fındığa verilen fiyat kabul edilemez.
Biz bu fiyatı verenlere soruyoruz; bin bir cefayı kim çekiyor? Yağmurda çamurda, güneşte aç susuz fındık dallarına asılı kalan üreticiler mi yoksa kapatırız dükkânı fındığı kime satarsınız üslubu ne kadar doğru? Kısaca üretici alın derinin karşılığını almalı, ihracatçılarda almalı. Tek taraflı kazan kazan olursa bu sürdürülebilir bir üretim modeli olamaz. Üretici kazanç sağlayamazsa üretimi bırakır, ihracatçı da satacak fındık bulamaz herkes kaybeder. Realist olalım. Parayla değil sayılarla bizlerle oynamayın. İhracatçının cebine daha fazla para girecek diye bizim için kahverengi elmas niteliğindeki bir ürünün alımı yapılırken üretici mağdur edilmemelidir.
Fındığın para etmediği çiftçinin alın terinin karşılığını alamadığında üretimden kopması durumunda gelecek yıllardaki üretimde bu mutsuzluktan etkilenecektir. Böyle bir durumda ise üreticiden başlayan mutsuzluktan, fındığı işleyenden, ticaretini yapan herkes payına düşeni alacaktır.
TMO vakit geçirmeden fındık taban fiyatını gerçekçi verilerle güncellemeli. Aksi durumda kaybeden örgütsüz çiftçi, kazanan ise her zaman olduğu gibi emeksiz kazanan aracılar olacaktır.