Vakfıkebir Ekmeğinin Coğrafi İşaret alma sürecini anlatarak konuşmasını başlayan, Belediye Başkanı Muhammet Balta, “Vakfıkebir Ekmeğimizin Coğrafi İşaretinin alınabilmesi için daha önce çalışmalar başlatılmıştı. Ancak çeşitli nedenlerle bu başvurular sonuçlandırılamadı.
TARİHİ BELGELERLE KANITLADIK
Göreve geldikten sonra yeni bir çalışma başlattık ve Vakfıkebir Ekmeğimizin ilçemizle olan tarihsel bağlarını ispat edecek çok önemli belgelere ulaştık. Örneğin; Enderun Kitapevi tarafından basılan Osmanlı Araştırmaları XXI (The Journal Of Ottoman ;XXI) ‘Yüzyılda Reform İhtiyacının Taşradaki Yansımaları’ isimli eserde bir dava konusunda ilçemizde 1825 yılında fırın yapıldığını ve Vakfıkebir Ekmeği üretildiği belgeleriyle ispat ettik. Bunun yanı sıra Trabzon Vilayet Salnamesinden 1903-1904 yıllarından de fırıncılık ve Vakfıkebir Ekmeği ile ilgili Osmanlıca tarihsel belgeleri, Türk Halk Kültürünü Araştırma ve Tanıtma Vakfı Yayınlarından çıkan, ‘Türk Mutfak Kültürü’ kitabından Vahide Kalyoncu’nun Vakfıkebir Ekmeği ile ilgili yaptığı araştırmasını, Vakfıkebir Ekmeğinin bayatlamama özelliğiyle alakalı Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsünde hazırlanan Yüksek Lisans Tezini, rahmetli Tuğrul Şavkay gibi gazetecilerin Vakfıkebir Ekmeği ile ilgili yazdığı yazı ve haberleri ekleyerek bir başvuru dosyası hazırladık. 30.11.2017 tarihinde başvurumuzu yaptık. Bu vesileyle bu belgelere ulaşmamızı sağlayan Araştırmacı - Yazar İsmail Hacıfettahoğlu abimize bir kez daha teşekkür ediyorum.
EKMEĞİMİZİN COĞRAFİ İŞARETİNİ ALDIK
Yaptığımız başvuru Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından 03.08.2018 tarihinde tescil edilerek Vakfıkebir Ekmek Festivalimizde düzenlediğimiz bir törenle Coğrafi İşaret Belgemizi aldık. Daha sonra ki süreçte de tüm Coğrafi İşaretli Ürünlere örnek teşkil edecek bir şekilde denetlemelerimizi gerçekleştirerek hiçbir uyarı almadan zamanında Türk Patent ve Marka Kurumuna gönderdik.
GÖRELE BELEDİYESİNİN BAŞVURUSUNA İTİRAZ ETTİK
Görele Belediyesi, 20.04.2018 tarihinde Çavuşlu Ekmeği adı altında bir Coğrafi İşaret Başvurusunda bulundu. Başvuru tarihinden itibaren süreci takip etmeye başladık. Sürece bağlı olarak Türk Patent ve Marka Kurumu bize itiraz hakkı tanınması ile birlikte 03.07.2020 tarihinde itirazımız gerçekleştirdik ve kısaca özetlersek; tarihi belgelerle de ispat ettiğimiz gibi ekmeğimizin Vakfıkebir’e ait olduğunu belirttik. Çavuşlu’da üretilerek coğrafi işaret başvurusu yapılan ekmeğin yurdumuzun pek çok köşesinde olduğu gibi Vakfıkebir’de mesleği öğrenerek ülkemize çeşitli köşelerine dağılan ustalar tarafından yapıldığını, Vakfıkebir Ekmeği ile tamamen aynı özellikleri taşıdığını belirttik. Çok açık bir şekilde başvurunun 6769 sayılı Sinai Mülkiye Kanununa aykırılık teşkil ettiğini ifade ederek reddini istedik. İtirazımız işleme konularak bize uyuşma kuruluna sevk edildiğimize dair bir bildirim yapıldı. Belirlenen süreçte uyuşma gerçekleşmeyince Türk Patent ve Marka Kurumundan Çavuşlu Ekmeği, Çavuşlu ile özdeş hale geldiğine dair cevaben bir yazı gönderildi
Ayrıca bizimle birlikte Çavuşlu Ekmeği adı altında yapılan başvuruya Tarım ve Orman Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün de itirazının olduğunu ifade edelim.
ÇAVUŞLU İLE İLGİLİ ALINAN BİR COĞRAFİ İŞARET YOK
Süreç devam ediyor ve hepimizin Türk Patent ve Marka Kurumunun resmi internet sitesinden kolaylıkla takip edebileceği üzere bugün itibariyle söylüyorum Çavuşlu Ekmeği ile alakalı alınan bir coğrafi işaret yoktur. İlerleyen günlerde tescil yapılsa dahi kanunlar çerçevesinde sonuna kadar mücadelemizi sürdüreceğiz.
USTALARIMIZIN ÜLKEMİZİN HER KÖŞESİNDE EKMEĞİMİZİ ÜRETİYOR
Gelelim yapılan başvurunun neden kabul edilemez olduğuna. Vakfıkebir Ekmeği 1800’lü yıllarda bayatlamama özelliği nedeniyle yaylacılıkta kullanılmak amacıyla üretilmeye başlanılmış, daha sonraki yıllar içerisinde Vakfıkebir Ekmeği üreten ustalarımız; Çavuşlu’da olduğu gibi ülkemizin dört bir yanına dağılarak ekmeğimizi üretmeye başlamış ve günümüzde de devam etmektedir. Vakfıkebir Ekmeğinin en önemli özelliği ekşi maya ile yapılması dolayısıyla uzun süre bayatlamamasıdır, diğeri de aynıdır. Her iki ekmeğin şekli ve görünümü birebir aynıdır. İki ekmekte taş fırında pişirilmektedir. İki ekmeğin fırın yakıtı olarak kullanılan ağaçlar aynıdır. Ekmeğin kullanılan un ve diğer malzemeler ile hamurunun hazırlanması, pişirilmesi de tamamen aynıdır. Kısacası Çavuşlu Ekmeği diye dillendirilen ekmeği Vakfıkebir Ekmeğinden ayırt eden tek bir özellik dahi bulunmamaktadır.
Küçük değişiklikler yaparak Çavuşlu’da üretilen ekmeğin Vakfıkebir Ekmeği olmadığını iddia etmek inandırıcı değildir.
VAKFIKEBİR EKMEĞİ ÜRETMEYİN DEMİYORUZ
Çavuşlu’da ekmek üretimi yapan fırınlar Vakfıkebir Ekmeğinin ününden faydalanarak ticaret yapmaktadırlar. Biz başka yerlerde Vakfıkebir Ekmeği üretilmesine karşı değiliz. Ekmeğimizi üretmeyin de demiyoruz. Bunun için ülkenin her yerinde üretilsin diye ürünün çıktığı yeri ifade eden mahreç işaret aldık. Diyoruz ki; Vakfıkebir Ekmeği üretiliyorsa, başka bir isimle değil Vakfıkebir Ekmeği adı altında üretim yapılsın.
VAKFIKEBİR DONDURMASI BAŞVURUSU YAPSAK ONAYLANIR MI?
Yapılan bu başvuru hem kanuna, hem akla ve vicdana aykırıdır. Örnek verecek olursak; Antep Baklavasına, Akçaabat Köftesine, Görele Dondurmasına, Giresun Fındığına benzer üretimler ilçemizde de yapılmaktadır. Biz bunların gramajlarında değişiklikler yaparak Vakfıkebir Baklavası, Vakfıkebir Köftesi, Vakfıkebir Dondurması veya Vakfıkebir Fındığı adı altında coğrafi işaret başvurusu yaparsak bu ürünler onay alabilir mi? Vakfıkebir Ekmeği ’ne Çavuşlu Ekmeği diyerek başvuru yapılması da bu örneklerde olduğu gibidir ve kabul edilemez. Bu durum Coğrafi İşaretin asıl hedef olan ürünün koruma altına alınması mantığına da tamamen aykırıdır.
HAKLI DAVAMIZI İÇİN TÜM HUKUKİ ADIMLARI ATACAĞIZ
Bizler her zaman yöre halklarının kaynaşması ve birlik beraberlik içerisinde olması için çalışıyoruz. Bu konuların insanlarımız ve kurumlarımız arasında tartışma konusu olmasını ve bir ayrışmanın meydana gelmesini asla istemiyoruz. Davamızda haklı olduğumuza inanıyoruz. 1800'lü yıllardan beri Vakfıkebir Ekmeğimizi üreterek günümüze kadar gelmesini, ilçemizin markası olmasını sağlayan ecdadımızın ve esnaflarımızın hakkını savunuyoruz. Türk Patent ve Marka Kurumundan Vakfıkebir Ekmeğimizin coğrafi işaretini aldık. Coğrafi İşareti ve Vakfıkebir Ekmeğimizi korumak için atılması gereken tüm hukuki adımları kararlılıkla atacağız.
